Column

‘Helft Vlamingen niet vertrouwd met de verkeersregels rond speedpedelecs en elektrische fietsen’: een artikel met die titel verscheen in oktober in Het Laatste Nieuws. Uit een onderzoek van de  Vlaamse Stichting Verkeerskunde blijkt immers dat een op twee Vlamingen ze onvoldoende kent. Kwb dienst rijbewijs zet ze voor je op een rijtje!

Er zijn verschillende types elektrische fietsen (speedpedelecs inbegrepen), die we kunnen onderverdelen in twee grote categorieën: de elektrische fietsen met trapondersteuning, en de elektrische fietsen die autonoom kunnen rijden.

Trapondersteuning

Dit is een e-bike waarvan de elektrische motor de bestuurder ondersteunt wanneer die aan het trappen is. Zodra de fietser stopt met trappen, zal ook de elektrische ondersteuning wegvallen. Er zijn drie type e-bikes op de markt die onder deze categorie vallen:

De ‘lichtste’ elektrische fiets - en dan bedoelen we niet het gewicht maar het motorvermogen - heeft een maximumvermogen van 250 watt en biedt trapondersteuning tot maximaal 25 kilometer per uur. Deze valt onder de gewone fietsen. Voor deze e-bike heb je geen gelijkvormigheidsattest, inschrijving in het BIV-register of nummerplaat nodig. Ook een helm is niet verplicht, hoewel dit wel sterk wordt aangeraden! Er zijn ook geen bepalingen wat betreft rijbewijs of leeftijd om met deze e-bike te mogen rijden.

Wil je met een elektrische fiets rijden die trapondersteuning geeft tot 25 kilometer per uur, maar is uitgerust met een zwaardere motor (tot maximaal 1.000 watt). Dan moet je in het bezit zijn van het gelijkvormigheidsattest dat hoort bij deze e-bike. Als bestuurder van zo’n elektrische fiets moet je bovendien 16 jaar of ouder zijn. Een inschrijving, rijbewijs en helm zijn ook hier niet verplicht, maar een helm wordt wederom sterk aangeraden.

De laatste e-bike uit de categorie trapondersteuning is de speedpedelec. Die mag een motor hebben van maximaal 4.000 watt en trapondersteuning bieden tot 45 kilometer per uur. Een gelijkvormigheidsattest en een inschrijving (nummerplaat) zijn verplicht. Je moet ook minimum 16 jaar zijn en in het bezit van een rijbewijs AM (bromfiets klasse B) of B (auto) om ermee te mogen rijden. Een helm dragen is verplicht; hij moet het achterhoofd en de slapen beschermen.

Autonoom rijdende elektrische fietsen

Deze e-bikes rijden autonoom, ‘vanzelf ‘dus. Ook wanneer de bestuurder niet aan het trappen is, zal de elektrische motor van deze elektrische fiets blijven draaien. Deze e-bikes komen veel minder vaak voor. In deze categorie kunnen we onderscheid maken tussen twee types:

Er is de e-bike die via een motor van maximaal 1.000 watt een maximumsnelheid van 25 kilometer per uur mag halen. Deze e-bike moet vergezeld zijn van een gelijkvormigheidsattest, en je moet 16 jaar zijn om ermee te mogen rijden. Een rijbewijs en inschrijving zijn dan weer niet nodig, en ook een helm is niet verplicht maar wel aangeraden. Je kan deze e-bike vergelijken met een (elektrische) bromfiets klasse A.

Je kan ook een speedpedelec kopen die autonoom kan rijden. De motor hiervan mag maximaal 4.000 watt sterk zijn en je een maximale snelheid van 45 kilometer per uur geven. Een  gelijkvormigheidsattest, inschrijving, rijbewijs AM of B en helm zijn verplicht. Je moet ook minstens 16 jaar oud zijn om ermee te rijden. Deze autonoom rijdende speedpedelec kan je vergelijken met een (elektrische) bromfiets klasse B.

Goed verzekerd

Voor alle elektrische fietsen is het aangeraden in het bezit te zijn van een burgerlijke aansprakelijkheidsverzekering gezin (familiale verzekering). Bij een ongeval kan je hierop terugvallen. Let  wel op de kleine lettertjes: steeds vaker worden e-bikes maar vooral speedpedelecs uitgesloten. Je kan dan wel vaak een specifieke verzekering voor een elektrische fiets afsluiten. Bestuur je een speedpedelec die ook autonoom kan rijden, dan moet je in het bezit zijn van een bromfietsverzekering.

Waar is mijn plaats?

Rij je met een e-bike die een maximale snelheid kan halen van 25 kilometer per uur, dan ben je volgens de wegcode een fietser en moet je je ook zo gedragen. Je moet je dus aan de  verkeersregels voor fietsers houden. Bestuurders van speedpedelecs (maximaal 45 kilometer per uur) worden dan weer gelijkgesteld met bestuurders van bromfietsen, en moeten zich dus aan de regels voor bromfietsers houden. Rij je met een speedpedelec op een rijbaan waar de maximaal toegelaten snelheid kleiner dan of gelijk is aan 50 kilometer per uur, dan mag je kiezen of je op  het fietspad of de rijbaan rijdt, tenzij er een verkeersbord D7 staat met een onderbord dat de letter P en ‘verboden’ of ‘verplicht’ vermeldt. Enkel indien de letter P vermeld wordt op een onderbord geldt dit voor de speedpedelec. Ligt op de rijbaan waar je je bevindt de maximumsnelheid hoger dan 50 kilometer per uur, dan moet je op het fietspad rijden. Uiteraard mag je andere weggebruikers op het fietspad daarbij niet hinderen! Wordt het fietspad aangeduid met het verkeersbord D7 en een onderbord dat speedpedelecs verbiedt, of met een verkeersbord D9 of D10, dan mag je het niet gebruiken. Heb je de vrije keuze, kies dan steeds voor de veiligste optie!.

Hoe snel mag ik rijden?

Alle bestuurders moeten zich houden aan de maximaal toegelaten snelheden, dus ook bestuurders van e-bikes. In een school- en speelstraat moet je stapvoets rijden, in een woonzone is de snelheid beperkt tot 20 kilometer per uur, en in een schoolomgeving of fietsstraat, bij een verhoogde inrichting, op het jaagpad … is dat 30 kilometer per uur. Die maximumsnelheden geleden dus  ook voor bestuurders van gelijk welke e-bike. Bestuurders van gemotoriseerde voertuigen mogen in een fietsstraat niet sneller rijden dan 30 kilometer per uur en ze mogen geen fietsers inhalen, maar voor bestuurders van een (elektrische) fiets of een speedpedelec geldt een uitzondering. Zij mogen andere fietsers wel inhalen, op voorwaarde dat hun snelheid daarbij niet hoger ligt dan 30 kilometer per uur.

Meer weten? Op www.kwb.be/rijbewijs/column kan je een filmpje van ‘Kijk uit’ vinden over dit onderwerp.

Enkele kwb-afdelingen organiseren een workshop ‘Bike en e-bike’, een activiteit rond veilig rijden met je (elektrische) fiets. Meer info via www.kwb.be/rijbewijs/aanbod/bike-en-e-bike